Abnormale prijzen

Met het prijs- en kostenonderzoek krijgen we allemaal vroeg of laat te maken, zij het als aanbesteder of als ondernemer.

Dit is een onderwerp waar je een heel lange blog over zou kunnen schrijven. Ik behandel slechts enkele punten die wat toelichting vragen.

Art. 83 en 84 Wet overheidsopdrachten 2016

De aanbesteder voert een prijzen- of kostenonderzoek uit op de ingediende offertes. Dit is een verplicht onderzoek voor elke overheidsopdracht, ongeacht de gekozen gunningsprocedure (RvS 17.01.2019, nr. 243.418; RvS 18.06.2020, nr. 247.827).

Op vraag van de aanbesteder verstrekken de inschrijvers tijdens de plaatsingsprocedure alle nodige inlichtingen om dit onderzoek mogelijk te maken.

Art. 35 KB Plaatsing

Het kostenonderzoek gebeurt voor de opdrachten waarbij de economisch meest voordelige offerte wordt vastgesteld op basis van de kosten of rekening houdend met de beste prijs-kwaliteitsverhouding (art. 81, § 2, 2° en 3° Wet overheidsopdrachten 2016).

De aanbesteder heeft een formele motiveringsplicht. Dit betekent dat er geen verplichting is om in het gunningsverslag of de gunningsbeslissing de methode omtrent het onderzoek naar abnormale prijzen te vermelden.

Maar de aanbesteder heeft wel een materiële motiveringsplicht. Als uit de gunningsbeslissing niet blijkt dat er een zorgvuldig prijsonderzoek is geweest, moet minstens uit het administratief dossier blijken dat de aanbesteder een concreet onderzoek heeft verricht.

Hoe ondernemers bevragen? Art. 36, § 2 KB Plaatsing

De bevraging moet schriftelijk verlopen. De inschrijver moet de verantwoording over de samenstelling van de abnormaal geachte prijs of kost verstrekken binnen een termijn van twaalf dagen, tenzij de uitnodiging een langere termijn bepaalt. De inschrijver draagt de bewijslast van de verzending van de verantwoording. Dit moet niet meer per aangetekend schrijven gebeuren.

De verantwoording houdt met name verband met:

1° de doelmatigheid van het bouwproces, van het productieproces van de producten of van de dienstverlening;

2° de gekozen technische oplossingen of de uitzonderlijk gunstige omstandigheden waarvan de inschrijver kan profiteren bij de uitvoering van de werken, de levering van de producten of het verlenen van de diensten;

3° de originaliteit van de door de inschrijver aangeboden werken, producten of diensten;

4° de eventuele ontvangst van rechtmatig toegekende overheidssteun door de inschrijver.

De aanbesteder verzoekt de inschrijver ook om de schriftelijke verantwoordingen over te maken inzake de eerbiediging van de verplichtingen bedoeld in artikel 7, eerste lid, van de Wet overheidsopdrachten 2016, die van toepassing zijn in de domeinen van het sociaal, arbeids- en milieurecht, met inbegrip van de verplichtingen die van toepassing zijn op het vlak van welzijn, lonen en sociale zekerheid.

De aanbesteder hoeft echter geen verantwoordingen te vragen voor prijzen voor verwaarloosbare posten.

Welk antwoord geeft de ondernemer?

Een arrest van de Raad van State verduidelijkt wat een ondernemer als argumenten kan gebruiken om zijn prijzen te verantwoorden (RvS 12.11.2019, nr. 246.066). “Het feit immers dat de betrokken inschrijver zijn prijzen handhaaft en er zelf van overtuigd is een correcte offerte te hebben opgemaakt, lijkt als dusdanig geen enkele concrete en objectieve verantwoording te bieden. Dat de prijsverantwoording ‘op het eerste zicht’ geen fout bevat, lijkt evenmin dergelijke prijsverantwoording in te houden. De prijsverantwoording dient immers te kunnen worden betrokken op objectieve verklarende factoren, zoals bijvoorbeeld degene die worden opgesomd in artikel 36, § 2, van het koninklijk besluit plaatsing 2017 en daarvan blijkt geen sprake in het beslissingsproces.”

Als ondernemer ga je aan de hand van de punten 1 t.e.m. 4, zoals hierboven opgesomd, je verantwoording moeten geven over de prijs.

Wat de schriftelijke verantwoording betreft inzake de eerbiediging van de verplichtingen bedoeld in artikel 7, eerste lid, van de wet, kan een inschrijver volgende documenten overmaken als bewijsmateriaal (RvS 12.6.2018, nr. 241.757, Farmazorg):

• Bewijs aansluiting sociaal secretariaat
• Mandaat ter betaling van lonen en wedden
• Kopie arbeidsreglement
• Aansluiting kinderbijslagfonds
• Verzekering voor arbeidsongevallen en milieuvergunningen (als je dit al niet opgevraagd hebt als een apart selectiecriterium of verplicht toe te voegen bij de offerte)
• Bewijs van aansluiting bij externe dienst voor preventie en bescherming

Fraudegevoelige sector

In art. 36, §4 KB Plaatsing bespreekt men de prijzen- of kostenbevraging in de fraudegevoelige sector voor een opdracht voor werken of voor een opdracht voor diensten, geplaatst bij openbare of niet-openbare procedure. Maar wat of wie is dat nu juist?

In artikel 2, 13° KB Plaatsing wordt de opdracht voor diensten in een fraudegevoelige sector gedefinieerd als “een opdracht voor diensten geplaatst in het kader van de in artikel 35/1 van de wet van 12 april 1965 betreffende de bescherming van het loon der werknemers bedoelde activiteiten die onder het toepassingsgebied vallen van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor loonschulden”. Tja, nog niet echt duidelijk hé. 

In het heel kort gaat het over volgende sectoren:

• de metaal-, machine- en elektrische bouw (Paritair Comité 111)
• de voedingsnijverheid en de handel in voedingswaren
• schoonmaakactiviteiten (Paritair Comité 121)
• de bouwsector (Paritair Comité 124)
• activiteiten van stoffering en van houtbewerking (Paritair Comité 126)
• landbouwactiviteiten (Paritair Comité 144)
• tuinbouwactiviteiten (Paritair Comité 145)
• elektriciteit (Paritair Subcomité 149.01)
• bewaking en/of toezicht (Paritair Comité 317)

De FOD BOSA heeft een complete tabel met alle verwijzingen naar de betrokken KB’s opgesteld en die kan je hier downloaden.

PS Nood aan wat bijscholing? We helpen je graag verder via onze Eerste Hulp Bij Overheidsopdrachten helpdesk of boek die opleiding!

Belangrijke juridische kennisgeving - Disclaimer
Hoewel bij de realisatie van deze nieuwsbrief een zo groot mogelijke nauwkeurigheid en correctheid werd nagestreefd, kan voor de aanwezigheid van eventuele (druk)fouten, onvolkomen- en onvolledigheden niet worden ingestaan en kan hieruit geen aansprakelijkheid voortvloeien. De gebruiker van deze nieuwsbrief erkent en aanvaardt, door de loutere aanwending van de inhoud ervan, voormelde afwijzing van aansprakelijkheid.